ضرورت توانمندسازی کودکان برای ساخت آینده‌ای بهتر

توانمندسازی کودکان به معنی کمک به پیدا کردن هدف و ایجاد اعتماد به نفس برای انجام کار است. آموزش‌های متداوم و سخت نه تنها فرد را خوشحال نمی‌کند بلکه ممکن است باعث دلزدگی و حتی مانعی برای موفقیت‌های آینده کودک باشد.

فرد اگر از زمان کودکی هدف خود را پیدا کند دیگر فرقی ندارد در چه شرایطی و با چه سطح طبقاتی در جامعه زندگی می کند بلکه همه تلاش خود را می کند تا به آنچه دوست دارد و برای خود تعیین کرده است برسد. آنقدر بر هدف خود مسلط می شود که دیگر اعتماد به نفس حضور در هر مجمعی را دارد و می تواند به راحتی درباره آنچه هدف می انگارد حرف بزند، عقایدش را اظهار کند و روز به روز با علاقه بیشتری راهش را ادامه می دهد.

اما نقش بزرگسالان در این هدف سازی و توانمند کردن چه می تواند باشد؟ کلاس های دوره‌ای متفاوت؟ گوشزدهای مکرر؟

بهترین کار قبل از هر چیزی پیدا کردن علایق فرزندمان است

دیگر بزرگترها مانند گذشته هدف‌های ناکام مانده خود را به عنوان راه و روش زندگی برای فرزندان خود مشخص نمی کنند بلکه سعی می کنند تا ابتدا علایق فرزند خود را بشناسند و ببنند که دلبندشان با چه کاری بیشتر راضی و خوشحال می شود. شاید در این بین کودک بارها و بارها علاقه خود را تغییر دهد و در همه مواردی که یاد می‌گیرد نیز استعداد درخشانی از خود نشان دهد. باز هم والدین در این صورت باید با صبر و شکیبایی نظاره‌گر و تا حدی هدایتگر رفتار وی باشند و تا جای ممکن از تغییر علایق او جلوگیری نکند اما اگر درخشش فوق‌العاده‌ای در یکی از رشته های انتخابی، از فرزند خود دیدند، باید او را در آن رشته مخصوص تشویق کنند و اعتمادبه‌نفسش را بالا ببرند.

گام بعدی در توانمندسازی فرزندانمان تسهیل راه رسیدن به هدف است

یقینا والدین هر کاری می کنند که فرزندشان موفق شود و اسم و رسمی در رشته مورد علاقه خود به دیگران بشناساند. هرچه در توان دارند رو می کنند تا راه رسیدن به توانایی و مهارت برای فرزندشان ساده شود اما بسیاری از آنها حمایت های روحی را در نظر نمی گیرند و فقط و فقط بر حمایت های مادی تمرکز می کنند غافل از آنکه در توانمندسازی کودکان بزرگترین راه ایجاد اعتماد به نفس و تشویق و ترغیب است.

کودکان زمانی که حس کنند توانایی انجام یک کار را دارند، با علاقه و پشتکار بیشتری آن را دنبال می‌کنند و حتما در صورت داشتن تلاش، موفق هم می شوند.

در برخورد با فرزندان باید قبل از هر کار اول در نظر داشته باشیم که آیا حرفی که می زنیم یا کاری که می کنیم تا چه حد در آنها حس خوب اعتمادبه‌نفس ایجاد می کند و تا چه مقدار در هدف داشتن و توانمند شدن او موثر خواهد بود. چرا که کودکان صفحه‌های سفید و پاکی هستند که ما نقش‌هایشان را ایجاد می‌کنیم.

#صدای_اوتیسم_باشید

چگونه یک کارآفرین موفق باشیم؟

اشتن هدف درست، تحقیق و جمع کردن اطلاعات کافی و همچنین ایجاد برنامه‌ای نظام­مند را می‌توان مشخصه‌های اصلی یک کارآفرین دانست.

داشتن یک شغل مناسب همواره یکی از دغدغه‌های افراد جامعه به ویژه جوانان و نو جوانان بوده است اما این گروه بعد از جست و جو و دست و پا زدن های متداوم اگر به نتیجه مطلوب نرسند، بعد از مدتی دلسرد شده و حتی ممکن است از همین روی به کارهای ناشایست وارد شوند. اما بسیاری دیگر نه تنها دلسرد نشده بلکه به جای پیدا کردن کار به فکر کارآفرینی می‌افتند.

تا سخن به بحث کارآفرینی می رسد ذهن‌ها به سوی تامین بودجه‌های زیاد می­رود در صورتی‌که اگر نگاهی به زندگی­نامه بسیاری از کارآفرینان موفق بیاندازیم به این نتیجه خواهیم رسید که داشتن پول فقط کار را آسان می‌کند اما عنصر اصلی شرایط کارآفرینی نیست.

اصلی ترین مشخصه‌ای که یک فرد برای کارآفرینی باید داشته باشد، داشتن هدف های درست و برنامه ای نظام‌مند است. اگر توانایی و تسلط یک کارآفرین بر طرح و برنامه خود بسیار زیاد باشد و طرح را از هر جهت بررسی کرده باشد، یقینا دیگر مشکلی برای تامین بودجه نخواهد داشت و به راحتی می تواند اسپانسرهای مختلف را جذب کند.

کارآفرینی که هدف موفق شدن دارد بعد از بررسی های مختلف و پیدا کردن بازار هدف خود باید در شروع کار خود اصل را بر باور و ایمان به موفقیت بگذارد و هدف والاتری از صرفا غنی شدن داشته باشد چرا که در این صورت اگر شکست بخورد، از شکست خود درس می گیرد و بار دیگر قوی تر از قبل از جا بلند شده و به کار خود ادامه می دهد.

در کتاب‌هایی که مربوط به کارآفرینی است یک جمله همیشه تکرار می شود و آن هم این است که (اگر هدف مشخص داری و به راهت ایمان داری، پس شکست معنی‌ای ندارد). جمله بدان معنی است که هر تجربه ای در راه رسیدن به هدف تو شاید رسیدن به مقصد را طولانی تر کند ولی تجربه خوبی  خواهد بود که باعث می شود قدم های بعدی را محکم و مطمئن تر بردارید.

به‌طور کلی می توان گفت اگر ایده خوبی برای ایجاد کسب و کار دارید، هیچ وقت از نداشتن بودجه کافی نترسید، فقط و فقط کافی است که تا حد ممکن تحقیق کنید و تمام جوانب طرح خود را بسنجید و حتی یک روز هم برای اجرا کردن طرح های خود صبر نکنید.

#صدای_اوتیسم_باشید

حقایقی درباره اوتیسم در بزرگسالان

بسیاری از افراد اوتیسمرا مربوط به گروه سنی خاصی می­دانند و اما دریغ از آنکه در بزرگسالی هم همراه فرد باقی می­ماند.

اختلال اوتیسم نشانه های خود را در کودکی بروز می دهد و همین امر باعث شده بسیاری از افراد بر این باور باشند که این اختلال مغزی  مربوط به کودکی است و در بزرگسالی نمود بیرونی رفتار و کلامی ندارد. حتی بسیاری دیگر بر این باورند که فرد اوتیسم در بزرگسالی می­تواند بهبود یابد و رفته رفته مانند انسان های معمولی جامعه به زندگی خود ادامه دهد اما باید گفت که این تصور از اوتیسم در بزرگسالی بسیار اشتباه است.

انجمن روابط عمومی ایران در سایت خود درباره اوتیسم در بزرگسالی نوشته است که علی رغم داستان های نوشته شده در اینترنت، معمولا تبدیل کودکان اوتیسمی به بزرگسالانی که اوتیسم ندارند بسیار نادر است.

بله کودکانی که با اوتیسم دست و پنجه نرم می کنند ممکن است مهارت­هایی داشته باشند و کارهایی را انجام دهند که علامت­های اوتیسمی‌شان کمتر نشان داده شود اما در بزرگسالی هم با چنین مشکلی مواجه می­شوند. نوجوانان اوتیسمی به کمک مشاوران می­توانند مهارت­های اجتماعی بیشتری یاد بگیرند تا از برخی از موقعیت ها عبور کنند. اما کودکی که اوتیسم دارد با گذشت زمان به یک بزرگسال معمولی تبدیل نمی­شود و همچنان در طیف خود باقی خواهد ماند.

مورد دیگری که باعث ایجاد دشواری در تعریف اوتیسم در بزرگسالان می شود، تفاوت هایی است که افراد اوتیستیک بزرگسال دارند. به عنوان مثال برخی از افراد این طیف با گذر زمان و در بزرگسالی آموزش هایی می‌بینند که طی آن می توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند اما شاید همان آموزش ها در فرد دیگر تاثیر چندانی نداشته باشد. یا در مثالی دیگر می توان از افرادی در این طیف نامبرد که به صورت تخصص در یک رشته به صورت درخشان در جامعه رشد کردند اما در مهارت های دیگر خود هنوز به دیگران وابسته اند. به دلیل همین تفاوت ها نمی توان به راحتی تعریف جامع و کاملی را از طیف اوتیسم در بزرگسالی بیان کرد.

به طور کلی می توان گفت بزرگسالان اوتیسم همان کودکانی هستند که با آموزش های مختلف برای برقراری ارتباط به دنیای آدم های معمولی وارد جامعه شدند و سعی میکنند پیرامون خود را با دیدی دیگر همراه با آموزش هایی که دیده اند تحلیل کنند.

این افراد چه اوتیسم پیشرفته داشته باشند چه ضعیف، چه در رشته خود درخشان باشند و چه نه و در هر سطحی از جامعه، برای ورود به زندگی طیف معمولی، نیاز به کمک و حمایت دارند و مسئولیت اجتماعی همه ما ایجاب کننده پشتیبانی از آنهاست.

#صدای_اوتیسم_باشید

علائم واضح اوتیسم کدامند؟

 اختلال تکلم، ارتباط یک طرفه، واژه سازی غیرطبیعی، عدم ارتباط چشمی، تکرار برخی فعالیت ها، نبوغ در موردی خاص وموراد دیگر به صورت خاص از علائم اوتیسم هستند.

اختلال تکلم

کودکان اوتیسم اغلب درک بالایی از کلمات و ادای آن ندارند و حتی بسیار دیرتر از کودکان دیگر شروع به حرف زدن می کنند. در این بین بسیاری از کودکان آن طیف هستند که طوطی‌وار فقط کلمات بیان شده اطرافیان را تکرار می کنند و همین امر باعث می شود بسیاری از خانواده ها اوتیسم فرزند خود را انکار کنند، چرا که کودک می تواند یک جمله طولانی را تکرار کند و والدین نیز با تکیه بر همین دلیل می گویند که فرزندشان فردی در طیف اوتیسم نیست غافل از آنکه فرزند فقط و فقط جمله را تکرار می کند و هیچ درکی از معنی ندارد.

ارتباط یک طرفه

کودک مبتلا به اوتیسم اگر حتی تکلم هم داشته باشد نمی تواند به درستی ارتباط برقرار کند چرا که او فقط و فقط در مورد آنچه در ذهن خودش است و به آن علاقه دارد صحبت می کند و به صحبت های دیگران علاقه ای نشان نمی دهد و بحث های دیگران او را خسته می کند.

واژه سازی مداوم

ممکن است واژه سازی به شکل بازی در کودکان عادی هم دیده شود، اما جایگزین کردن همیشگی واژه ها، مختص مبتلایان به اوتیسم است. مثلا کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است همیشه به «باب اسفنجی»، «بابی» بگوید.

عدم ارتباط چشمی

در موارد خفیف افراد در طیف اوتیسم فقط ارتباط کلامی برقرار نمی کنند و یا اگر هم برقرار کنند ارتباط کلامی درستی نخواهند داشت چرا که درک درستی از صحبت های مقابل ندارند. اما در موارد متوسط تا شدید فرد اوتیستیک حتی ارتباط چشمی هم برقرار نمی کند و درک او از دیدن اجسام و افراد با درک ما متفاوت خواهد بود.

تکرار برخی فعالیت ها

تکرار همیشه نکته جالبی برای همه کودکان است و از تکرار شدن بعضی بازی ها و قصه ها لذت می برند ولی فرد اوتیسمی تکرار بیش از حد دارد و حتی همین تکرار قسمت بزرگی از زندگی او را تشکیل می دهد. یک کلمه را بارها و بارها با صدای بلند و بی دلیل بیان می کند. ساعت ها یک ماشین اسباب بازی را به عقب و جلو می‌برد و…

نبوغ در موردی خاص

متاسفانه دو سوم کودکان مبتلا کم توان ذهنی هستند و یک سوم آن‌ها هوش معمولی دارند. این کودکان در برخی مسائل نبوغ خاصی دارند. مثلا ممکن است علاقه خاصی به سیاره‌ها داشته باشند و با کمترین تلنگری اطلاعاتی را در این زمینه حفظ کنند و اگر در جمع قرار بگیرند در مورد این مسائل صحبت کنند. معمولا هم به پیام‌های ارتباطی دیگران مثل اینکه «بس است» یا «خسته شدیم» توجهی ندارند.

#صدای_اوتیسم_باشید

صنایع دستی؛ تلفیقی از عشق و هنر

 رسانه‌ها و منابع معتبر معمولاً صنایع دستی را نوعی کار که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته می‌شود، تعریف می کنند که البته این تعریف بین صنایع و کار دستی مشترک است.

صنایع دستی معمولاً به روش‌های سنتی ساختن کالاها یا حتی ساختن کالاهای سنتی با روش های جدید هم گفته می­شود. صنایع دستی اصولا نمودهای فرهنگی و یا مذهبی بستر ساخت خود نیز هستند از همین روی است که باید این صنایع را زنده نگه داشت و ادامه داد. حتی برخی از جوامع صنایع دستی نوین را جایگزین نمونه سنتی آن کردند اما با این تفاوت که ضمن تلفیق سنت و مدرنیته، فقط نمودهایی از گذشته و آداب و سنن جامعه در آن نهان می شود.

به طور کلی همه ما می دانیم که صنایع دستی چیست و به اندازه افکار انسان‌های روی زمین، می توان تعریف متفاوتی برای آن پیدا کرد اما آنچه بین تعریف اکثر افراد یکسان است، باور میزان عشقی است که هنرمندان به کار خود دارند.

شاید پیش از این هنری که حالا تزیینی به حساب می آید، سازنده وسیله هایی بود که باعث رفع نیاز افراد می شود اما امروزه و با پیشرفت علم اکثر صنایع دستی نه برای رفع نیاز که فقط جنبه گسترش زیبایی در زندگی دارد و همین موضوع باعث در حاشیه بودن این هنر از نظر بسیاری از افراد است.

از همین روی می توان گفت صنایع دستی را چه بهتر که هنر عشق بخوانیم و هنرمندانش را عاشقانی بدانیم که زیر و بم زندگی را در پیچ و خم هنر خود پیاده می‌کنند. آنها می سازند و در بازار زیبایی ها به نمایش می گذارند. بازارهایی که در آن خریدار واقعی این هنر فقط و فقط افرادی هستند که نگاه هنرمندانه ای به زیبایی ها خواهند داشت.

دستی که گلی بی شکل را به کوزه ای زیبا تبدیل می کند، فقط یک دست معمولی نیست یعنی دستی مانند بقیه دست ها نیست، آن وسیله ای برای خلق زیبایی است.

چه بسیار افرادی که نگاه عاشقانه‌ای به این هنر دارند ولی به دلیل شرایط اجتماعی و اقتصادی زندگی خود نمی‌توانند آن را فراگیرند و از آن به منبع درآمد برسند.

حمایت صنایع  و هنر سنتی هر منطقه می توان نوعی زنده نگه داشتن آداب و سنن فرهنگی به حساب آید و یا حتی می توان به مردم محروم منطقه های مختلف کشور از این طریق کمک کرد.

#صدای_اوتیسم_باشید

کمک مالی یا توانمندسازی

آنها می سازند و رنگ بر نقش می نگارند. دلشان خوش است به تکیه بر خودشان. ایستاده اند و پرغرور زندگی را ادامه می دهند چون دیگر توانایی این کار را دارند. طرح توانمندسازی را با گوشت و پوست خود درک کرده‌اند. دیگر توانمند شده‌اند.

نقاب شهر را که کنار بزنی و پوسته ها را که بشکافی، بسیاری از مسائل شکل دیگری می گیرند. آدم ها شکلی می‌شوند که پیش از آن نبوده اند یا شاید ما نخواستیم که آنها را آن‌طور که واقعا هستند ببینیم که اگر می‌دیدیم با فشار روانی انجام ندادن مسئولیت اجتماعی خود درگیر می شدیم.

شاید دخترک هم‌کلاسی فرزندمان همان فردی بوده که بارها و بارها بدون آنکه بدانیم از نظر مالی کمکش کرده‌ایم. شاید همسایه‌ای که هر روز صبح سلامش را پاسخ می‌گوییم و کسل از کنارش می‌گذریم همان نیازمندی باشد که مدت‌هاست سفره‌ی خانه‌اش رنگ و لعابی به خود ندیده است. شایدها زیادند اما اصل مشترک بین همه افراد، چه نیازمند باشند و چه غنی، عزت نفسی است که برای خودشان و دیگران مهم‌تر از هر چیزی جلوه می‌کند.

مرحله بعد از شناخت یک نیازمند چیست؟ بسیاری از افراد بی تفاوت از کنار نیازمندان می گذرند و در دل، مشکلات خود را می‌شمارند اما تعدادی دیگر به فکر کمک می افتند. اما کمک به چه صورت می تواند در زندگی یک نیازمند تغییر واقعی داشته باشد؟

رفع تکلیف یا کمک واقعی؟

فردی را در خیابان می بینیم که از دیگران طلب کمک می کند و با التماس برای ادامه‌ی زندگی پول می خواهد. دلسوزانه دست در جیب کرده و مقداری پول را به او می بخشیم. فردای آن روز هم دوباره همان فرد را می بینیم، دلمان می سوزد ولی این‌بار پول کمتری را می بخشیم. دفعات بعد و بعدتر هم او را می‌بینیم و همان مبلغ اندک را هم به او نمی دهیم و شاید حتی بگوییم چرا سر کار نمی رود؟ او که سالم است. او که می تواند. او که…

شاید اگر همین فرد فرصت یادگیری در زمینه های مختلف را داشت، هیچ وقت به فکر شکستن غرور و عزت نفس خود نمی افتاد و یا حتی شاید اگر بعد از آن هم توانمند شود، دیگر هیچ وقت حاضر نباشد به روزهای قبل خود باز گردد و غرور خود را به هر چیزی ترجیح دهد.

در برخورد با نیازمندان همیشه باید به این موضوع توجه داشت که با یک بار کمک مالی ما، نیاز آن نیازمند برای همیشه از بین نمی‌رود بلکه تا مدتی شاید بتواند به زندگی خود ادامه دهد اما اگر بتوانیم در توانمندسازی همان نیازمند موثر باشیم، کمک ما تا آخر عمر می‌تواند تامین کننده‌ی زندگی وی باشد و کرامت انسانی فرد هیچ‌وقت زیر سؤال نخواهد رفت.

#صدای_اوتیسم_باشید

#بنیاد_نیکوکاری_دستهای_مهربان

اوتیسم در بزرگسالی یا بزرگسالان اوتیستیک

وقتی از ترکیب (اوتیسم در بزرگسالی) استفاده می کنیم به این معنا نیست که برخی از افراد بعد از طی کردن چند سال از عمر خود به طیف اوتیسم ورود می کنند بلکه منظور همان طیف افرادی هستند که از کودکی با مسئله اوتیسم دست و پنجه نرم کرده‌اند و در سن بالا تر نیز همچنان اثراتی از اوتیسم در رفتارشان پدیدار است که البته شدت و ضعف این علائم بسته به تعلیماتی که دیده‌اند متغییر خواهد بود.

هیچ فردی نمی تواند به قطع بگوید که نشانه های اوتیسم در بزرگسالی در بسیاری از افراد اوتیستیک از بین می رود. اوتیسم شاید بعضا بهبود بیابد اما در بیشتر افراد با تعلیمات مناسب، می توان رفتار یک فرد اوتیستیک را مناسب با جامعه اطراف پیش برد به صورتی که شاید فقط ده درصد از اعلائم رفتاری اوتیسم در بزرگسالی نمایان شود.

بسیاری از افراد اوتیسم در سنین بالا حتی می توانند از موفق ترین افراد در رشته خود باشند و به نحوی بدرخشند که کارشان حتی درصد کوچک نمود بیرونی اوتیسم را هم پوشش دهد.

بزرگسالان اوتیسمی

واقعیت این است که بیشتر مقالات نوشته شده درباره اوتیسم به اوتیسم کودکان مربوط می شود. با اینکه نشانه های اوتیسم معمولا در اوایل کودکی خود را نشان می دهد اما این بیماری اختلال دوران کودکی نیست. این بیماری چالشی است که فرد در طول زندگی با آن مواجه می شود و حتی در بزرگسالی هم فرد را درگیر می کند. اما سوال اینجاست که چرا مقالات کمی درباره اوتیسم دوران بزرگسالی نوشته شده است؟ با اینکه پاسخ قطعی برای این سوال وجود ندارد اما می توان حدس هایی زد. اجازه دهید برخی از این موارد را با هم مرور کنیم:

از آنجایی که اوتیسم خودش را در سنین قبل از سه سالگی نشان می دهد بیشتر افراد تشخیص های جدید را  زیر ۶ سال دریافت می‌کنند.

• خیلی ها هستند که سعی می کنند به طور مداوم اطلاعاتی درباره اوتیسم به دست آورند. این افراد بیشتر والدینی هستند که از وضعیت کودکانشان نگران اند.
• وقتی کودک اوتیسمی بزرگ می شود بیشتر والدین اطلاعات زیادی درباره این اختلال به دست آورده اند و احساس می کنند به یک متخصص تبدیل شده اند.
• به خاطر تغییراتی که در تعریف اوتیسم رخ داده بیشتر بزرگسالانی که الان اوتیسمی در نظر گرفته می شوند در گذشته چنین تشخیصی نداشته اند.
• بزرگسالانی با عملکرد خوب که اوتیسم دارند اغلب علاقه ای به خواندن جنبه غیر اوتیسمی این اختلال ندارند.
• برخی از بزرگسالانی که با اوتیسم دست و پنجه نرم می کنند ناتوانی های هوشی دارند که کارشان را برای مطالعه در این‌باره سخت می‌کند.

اوتیسم و طول عمر طیف های آن 

بارها و بارها بیان شده است که طیف اوتیسم،بیمار به حساب نمی آیند از همین روی نمی توان گفت که طول عمر طیف اوتیسم کمتر یا بیشتر است بصورتیکه حتی آمار ها نشان می دهد ۸۵ درصد طیف اوتیسم مانند افراد معمولی، بسته به شرایط و رفتار مختلف محیط زندگی، عمر طبیعی دارند.

عمر اوتیسمیک کوتاه نیست اما اگر تحت آموزش درست و شرایط مناسب رشد نکند می توان گفت که همین عمر بلند جلو چشم اطرافیان شاید به تباهی بگذرند. نابود شدن عمر طیف اوتیسم چه در کودکی و چه در جوانی، همه و همه بسته به میزان خلاقیت و آموزشی دارد که اطرافیان در برخورد با فرد اوتیسم خواهند داشت.

بسیاری از متخصصان بر این باورند که فرد اوتیستیک نیاز به دلسوزی بیش از حد ندارد و شما نباید در برخورد با این افراد فقط افسوس بخورید و از سر دلسوزی کارهایی را انجام دهید که فقط خوشایند او باشد. به زبان دیگر می توان گفت توجه بیش از حد به این طیف از افراد هیچ تأثیری در روند بهبودی آنها ندارد بنابراین بهتر است برای کسب مهارت‌های اجتماعی این بیماران تلاش کرده و به انجمن حمایت از بیماران اوتیسم مراجعه شود.

بسیاری از خانواده ها که با مسئله اوتیسم سر و کار دارند باور حمایت همه جانبه را با فرمانبرداری همه جانبه از فرد اوتیسم اشتباه میگیرند و از عهده تشخیص این دو مورد از هم بر نمی آیند در صورتی که در انجمن حمایت از اوتیسم حتی به خانواده ها هم آموزش های مختلفی داده می شود تا با نحوه صحیح رفتار و آموزش های مختلف، فرزند خود را به فردی توانمند تبدیل کنند.

کم نیستند افرادی که فکر می کردند به دلیل وجود یکی از افراد خانوادیشان در طیف اوتیسم، باید روز به روز شاهد برباد رفتن عمرش باشند اما با تحت آموزش قرار گرفتن فرد اوتیستیک (فرزند یا خواهر یا برادر و… خود)، روز به روز شاهد بهبود زندگی  فرد اوتیسم شدند و حتی بعضا استعداد های درخشانی در آنها شکل گرفت که هیچ وقت امکان شکل گرفتن آن در یک فرد معمولی ممکن نبود.

با تمام این نکات گفته شده در آخر باید گفت منظور از کوتاه وبلند بودن عمر یک فرد اوتیستیک،همان کوتاه یا بلند بودن کیفیت زندگی آن فرد است که تمام آن بسته به شرایط زندگی و آموزش های مختلف،متغییر می باشد.